Yazar: Alpin

29 Şubat 2008

Bir pazar günü, uzunca bir aradan sonra, Tokyo'nun güneyinde (Kawasaki) Japon hayranları tarafından düzenlenen bir Sailor Moon etkinliğine katılmıştım. Önceki etkinliklerde Amerikalı, Avustralyalı ve hatta Türk birkaç arkadaş da benle beraber katılmışlardı ama hemen hepsi artık ülkelerine dönmüş olduklarından bu seferki etkinlikteki tek yabancı bendim. Bu seferki etkinlik de öncekiler gibi gerçekleşmekle beraber bir farkı vardı. Etkinliği düzenleyenlerin kendi aralarında düzenledikleri ve dışarıdan çok az sayıda özel konuğun çağırıldığı etkinlik sonrası kutlama partisine bu sefer ben de davetliydim. Japonlar kendi içlerinde kapalı bir toplum olduklarından genelde bu tür partilere yabancılar davet edilmez. Japonya'nın en hardcore ve aktif anime manga fanlarıyla beraber bugüne kadar çok az sayıda yabancının katılma şansı elde edebildiği bu tür bir partiye özel olarak davet edilince memnuniyetle kabul ettim.

Parti, etkinliğin ardından Kawasaki'nin merkezindeki bir gökdelenin en tepesindeki Japon tarzı bir restoranda, özel bir odada gerçekleşti. Akşam kuşbakışı olarak Tokyo ve Kawasaki'nin şehir ışıklarının oluşturduğu muhteşem bir manzara eşliğinde çok güzel bir ziyafet çektik. Yemekte yaklaşık yarısı bayan olmak üzere yaklaşık 20 kişiydik. Etkinlik düzenleyicileri, cosplayerlar, mangakalar ve animatörlerden oluşan katılımcıların birçoğunu şahsen veya ismen tanımakla beraber aralarında ilk defa karşılaştığım kişiler de vardı. Bunlardan ikisi oldukça dikkatimi çekti. İlki Toei'de animatör olarak çalışan 40lı yaşlarda bir erkek, diğeri ise onun asistanlığını yapan 20li yaşlarda bir bayandı. Asistan, bugünkü etkinliğe kendi doujinshilerini sergilemek için katılmıştı. Animatör de aslen bir Sailor Moon sever olduğu için asistanıyla birlikte gelmişti. Yemek sırasında her ikisiyle de uzunca bir sohbet gerçekleştirdik. Sohbet sırasında verdikleri ilginç bilgileri bu yazıda sizlerle paylaşmak istedik.

Maalesef isimlerinin gizli kalmasını istedikleri için yazıda gerçek isimleri yerine Animatör ve Asistan nickleriyle geçmekteler. Önceden planlanmamış bir görüşme olduğundan herhangi bir kayıt alınmadan aklımda kaldığı kadarıyla yazıya döküldüğü için arada atlamalar olmuş olabileceğini, aramızdaki tüm konuşmaları Japonca yapmış olduğumuzdan aşağıdaki Türkçe çeviride anlam kaymaları olmuş olabileceğini en başından belirteyim.

Sohbetimiz temel hatlarıyla şu şekilde gerçekleşti:

Alpin: Ne kadar zamandır animatörlük yapıyorsunuz?

Animatör: 20 yılı aşkın bir süredir profesyonel olarak animatörlük yapmaktayım. Geçmişte birçok anime şirketinde, birçok ünlü animenin yapımında çalıştım. Şu anda Toei'de One Piece projesinde çalışmaktayım.

Alpin: Animasyon konusunda nasıl bir eğitim almıştınız?

Animatör: Daha çok kendi kendimi yetiştirdim diyebilirim.

Alpin: Manga çalışmalarınız da var mı?

Animatör: Maalesef yok. Anime üretimi ve manga üretimi çok farklı şeyler. Manga bana göre değil. Ben sadece anime üzerine çalışıyorum.

Alpin: One Piece nasıl gidiyor?

Animatör: Açıkcası olması gerektiği kadar iyi değil.

Alpin: Neden? Şu anda oldukça popüler görünüyor.

Animatör: Evet. Sorunun kaynağı da o zaten. Çok popüler olması. Zaten şu anki haliyle oldukça popüler göründüğü için şirkette daha da geliştirmek için yeterince üzerinde çalışılmıyor. Yeterince üzerine düşülüp emek sarf edilmiyor.

Alpin: İş gücü Japonya'da pahalıya geldiği için sanırım birçok anime şirketi çizimleri ucuz iş gücünün olduğu asya ülkelerinde yaptırmakta.

Animatör: Evet. Ama maalesef sonucu pek iyi olmuyor. Bu ülkelerde yapılan anime üretimi ucuz ama bir o kadar da kalitesiz ve hatalı oluyor. Sonra biz Japonya'da bu hataları düzeltmek için uğraşmak zorunda kalıyoruz.

Alpin: Japonya'da anime üreten şirketler arasında bildiğim kadarıyla Studio Ghibli bu yola başvurmadan tüm üretimini Japonya'da yapıyor.

Animatör: Evet. Ama bir filmde filmin zamanında tamamlanamayacağını gördüklerinde çözüm olarak çizimlerin bir kısmını yurtdışında yaptırmayı düşünmüşlerdi. Ama Hayao Miyazaki bu fikre kesinlikle karşı çıktı ve yurtdışına iş vermeden, inanılmaz bir çaba ve azimle filmi gösterim tarihine yetiştirdi.

Alpin: Miyazaki yıllardır hemen her filminden sonra "bu sefer kesin emekli oluyorum" diye açıklama yapıyor ama her seferinde yeni bir filme geri dönüyor. Son filminden sonra da aynısını söyledi. Acaba bu sefer emekli olur mu?

Animatör: Sanmıyorum. Devam etmesi için üzerinde çok büyük bir baskı var. Özellikle şirketler çok büyük baskı yapıyorlar.

Alpin: Neden?

Animatör: Çünkü o emekli olursa Japonya'da onun yerine doldurabilecek birisi şu anda yok. Hayao Miyazaki çok büyük bir insan. Animasyon konusunda bir dahi. Elinden de her iş geliyor. Onun yerine geçebilecek birisi Japonya'da şu an için yok. O yüzden kimse bırakmasını istemiyor.

Alpin: Miyazaki'nin oğlu Goro Miyazaki de kısa süre evvel Gedo Senki (Yerdeniz Öyküleri) adlı anime filmini yönetti. İlk filmiydi ve asıl işi peysaj mimarisi olduğu için birden film yönetmeye karar vermesi herkes için sürpriz oldu. O filmi nasıl buldunuz?

Animatör: Filmi Toei'de diğer animatörlerle beraber izledik. Maalesef yeterince başarılı bulmadık.

Alpin: Bu arada animatörlük oldukça emek isteyen bir meslek değil mi?

Animatör: Evet, hem de çok. Ama oldukça avantajlı yanları da var.

Alpin: Ne gibi?

Animatör: Şirket içi parti ve kutlamalarda ünlü Seiyuu'lar (seslendirme sanatçıları) ile beraber karaoke'ye gidip eğlenmek gibi :) Ünlü mangakalarla da tanışabiliyorsunuz. Bu partilerden birinde Sailor Moon'un mangakası Naoko Takeuchi ile de karşılaşmıştım.

Alpin: Naoko Takeuchi'ye ulaşıp görüşmenin oldukça zor olduğu söylenir.

Animatör: Evet. O normalde sadece editör, yönetmen, şirket yöneticisi gibi üst düzey kişilerle konuşur. Başkaları ona ulaşamaz.

Alpin: Artık kendi şirketi de var. Naoko Takeuchi, Sailor Moon gibi eserlerin yayın hakları konusuna şirketlerle mahkemelik olmuştu. Bu yüzden tüm dünyada Sailor Moon gösterim lisansları iptal olmuş ve TV'de gösterimleri durmuştu. PNP adlı kendi şirketini kurup eserlerinin lisanslarını kendisi kontrol etmeye başlamıştı.

Animatör: Evet, Toei'de Sailor Moon'un animesi hazırlanırken de Naoko Takeuchi ile Toei arasında birçok sorun olmuştu. Sorunlar yüzünden bir ara animenin yapım ekibindeki kişilerin çoğu değişmişti.

Alpin: Amerikalı bir arkadaşım (bundan önceki iki etkinliğe benimle beraber gelmiş olan Jay), 2005 yılında Sailor Moon üzerine bir kitap yazıp yayımlamıştı. Yazmakta olduğu 2. kitapta ise orjinal Sailor Moon resimleri kullanmak için PNP ile lisans antlaşması yapmak istiyordu. İlk kitabında copyright yüzünden orjinal resim kullanamamıştı. Bu yüzden PNP şirketine ulaşmaya çalışıyordu.

Animatör: Ulaşabildi mi bari?

Alpin: Uzun süre şirketin ofis adresini aradı. Bugünkü etkinliğin düzenleyicisi olan arkadaş da kendisine yardımcı olmaya çalıştı (Bu arada yanımızda oturan etkinliğin düzenleyicisi arkadaş da başını sallayarak onay veriyor). Ben de yardımcı olmaya çalıştım. Her yeri taradık. Japonyadaki tüm şirketlerin ofis adreslerinin bulunduğu en kapsamlı kataloglarda bile şirketin sadece ismi var, adresi yok.

Animatör: Bir ofisi olmayabilir.

Alpin: Evet, ama Jay zorlu bir aramayla bir şekilde adresi bulmayı başardı. Ama bulunca da oldukça şaşırdık.

Animatör: Neden?

Alpin: Çünkü bulduğu adres aynı zamanda Naoko Takeuchi'nin evi çıktı.

Animatör: Şirket işlerini evinden hallediyor olmalı.

Alpin: Bildiğiniz gibi Naoko Takeuchi artık Azabu Juuban'da oturmuyor. Yine bildiğiniz gibi Japonyanın en ünlü mangakalarından Yoshihiro Togashi ile evli ve bir çocuğu var. Jay, bu yeni evin adresini doğal olarak gizli tutuyor ama bana biraz tarif etti. Ben de zaten ona yeni kitabı için yardımcı olmuştum.

Animatör: Görüştü mü peki?

Alpin: Henüz değil. Zaten Nisan ayında Amerika'ya geri döndü. Nasıl bağlantı kurarsa iyi olur diye bana sormuştu. Öncelikle ona şirketinden resmi bir iş mektubu gönderip teklifini iletmesini tavsiye ettim. Öyle yapacak. Bakalım ne sonuç çıkacak.

(Asistanı ile konuşmaya başlıyoruz)

Alpin: Bugünkü etkinlikte standınız vardı. Kendi Sailor Moon doujinshilerinizi satıyordunuz.

Asistan: Evet. Hobi olarak Sailor Moon doujinshileri çiziyorum.

Alpin: Bu anime manga etkinliklerine yabancılardan çok katılan oluyor mu?

Asistan: Comiket gibi ünlü ve büyük etkinliklere uzun yıllardır yabancılar ilgi gösterip geliyorlar. Ama daha ufak çaplı, belli yapımlara özelleşmiş etkinliklerde yabancıları göremiyoruz. Bu etkinliğin geçmiş seferlerinde siz birkaç yabancı arkadaşınızla beraber gelmiştiniz. Ama son etkinlikte sizden başka yabancı yoktu. Böyle etkinliklere gördüğüm kadarıyla en çok katılan yabancı sizsiniz.

Alpin: Evet, diğer arkadaşların hemen hepsi ülkelerine geri döndüler maalesef. Ben de fırsat buldukça böyle etkinliklere katılmaya çalışıyorum.

Asistan: Geçen seneki etkinliğe Sailor Mercury kostümüyle katılan zenci erkek çok ilginçti.

Alpin: Evet, maalesef ondan sonra bir daha karşılaşamadık. Başka bir etkinlik için kendi elleriyle Sailor Mars kıyafeti de hazırlamıştı ama o etkinlikte erkeklerin kız kıyafetiyle cosplay yapması yasak olduğu için katılamamıştı.

Asistan: Yazık olmuş. Görmek isterdim.

Alpin: Neyse kendisi hazırladığı kostümle dans etttiği bir video hazırlayıp youtube'a koymuş, orada görebilirsin. (Not: Çok merak eden varsa http://www.youtube.com/absolutjared adresinden izleyebilirler).

(Animatör bu sırada tekrar konuşmaya katılıyor)

Animatör: Bu arada Türkiye hakkında biraz bilgi sahibiyim. Türkiye ile Japonya arasında geçmişten gelen büyük bir dostluk var. Turkiye'de Japonlar oldukça sevilmekte. Irak savaşında da Japon vatandaşlarını Irak'tan kurtarmıştı...

(Animatör ve asistanıyla konuşmamız ana hatlarıyla bu şekildeydi. Konuşmanın devamı ise daha çok Türkiye'nin tanıtımı, Türkiye'de anime ve manga'nın durumu ve AGT olarak yaptığımız çalışmalar üzerine bilgi vererek geçti. Konuşma sırasında şirketler ve anime dünyası üzerine bazı özel bilgiler de vermiş olmalarına karşın gizli kalmasını istedikleri için maalesef yayımlayamıyoruz.)

Sonuç olarak oldukça eğlenceli ve sürprizli bir gün oldu. Sohbetin ardından, o gece Tokyo'da kalmayacağım için biraz erken ayrılmam gerektiğinden arkadaşlarla vedalaşıp, bir sonraki etkinlikte tekrar görüşmek üzere sözleşerek son Shinkansen'e yetişmek için yola çıktım.